Ośrodek nadawczy w pobliżu miejscowości Sowlany został uruchomiony 1 maja 1955r (wg. źródła pochodzącego z strony internetowej Radia Białystok) , lub 1 maja 1953r. (wg. informacji zawartych w książce "Historia Radiofonii i Telewizji" autorstwa Stanisława Miszczaka) . Zbieżna jest tylko informacja że radiostacja rozpoczęła emisję słynnym motywem "Prząśniczki" autorstwa Stanisława Moniuszki w adaptacji fragmentu opracowanego na cytrę przez inż. Zdzisława Olszewskiego . Radiostacja została zlokalizowana na terenie przylegającym do poligonu wojskowego "Zielona" , co z pewnością nie było przypadkową decyzją . W ówczesnych latach panowała paranoiczna obawa teorii spiskowych , i wszelkiego rodzaju aktów sabotażu ze strony wrogów systemu komunistycznego !
Podstawowe parametry:
- Maszt o wysokości 103m , wykonany jako rurowa konstrukcja , izolowana od gruntu , zasilana u podstawy ,wg, niepotwierdzonych źródeł wykonawcą była fabryka im. Cegielskiego w Poznaniu
- Nadajnik średniofalowy pracujący początkowo na częstotliwości 188,2 m , a od 1961 r. na 219,6m o mocy początkowo 1 KW , która w niedługim czasie została zwiększona do 30 KW (tu również pojawia się sprzeczność , wg. byłych pracowników po modernizacji moc wynosiła 50-60KW) produkcji Czechosłowackiej
- Na terenie radiostacji umieszczono stację trafo SN .
- Dosył sygnału ze studia początkowo poprzez standardową linię telefoniczną , dopiero w latach 70-tych doprowadzono bezpośrednią podziemną linię kablową ze studia przy ulicy Świerkowej do radiostacji .
Obiekt ten dzielnie służył Polskiej Radiofonii do 1998r . tzn. do czasu odgórnej decyzji PR o kategorycznym zaprzestaniu emisji na falach średnich.
Przez krótki okres Solany emitowały propagandowe Białoruskie Radio Racja , i na tym zakończyło swoją historię .
W 2004r. maszt radiostacji został zdemontowany przez specjalistyczną firmę świadczącą skomplikowane usługi wysokościowe .
Maszt radiostacji w Sowlanach niemal w całej okazałości
Maszt i widoczne izolatory lin odciągowych.
Podstawa masztu
Ostatnie chwile w pionie .
Po około 50-ciu latach upadek ...
Maszt na ziemi , precyzyjnie "położony" na leśnej ścieżce na terenie RON Sowlany .
Na koniec jako ciekawostkę dodam , że podczas budowy tej wspaniałej radiostacji w latach 50-tych na miejscu odkryto ślady po dawnej osadzie słowiańskiej .
Przez dłuższy czas równolegle z pracami służb technicznych , trwały tam badania archeologiczne , które to potwierdziły .
Zdemontowana , rozgrabiona brama główna , stan obecny !