Ośrodek nadawczy w pobliżu miejscowości Sowlany został uruchomiony 1 maja 1955r (wg. źródła pochodzącego z strony internetowej Radia Białystok) , lub 1 maja 1953r. (wg. informacji zawartych w książce "Historia Radiofonii i Telewizji" autorstwa Stanisława Miszczaka) . Zbieżna jest tylko informacja że radiostacja rozpoczęła emisję słynnym motywem "Prząśniczki" autorstwa Stanisława Moniuszki w adaptacji fragmentu opracowanego na cytrę przez inż. Zdzisława Olszewskiego . Radiostacja została zlokalizowana na terenie przylegającym do poligonu wojskowego "Zielona" , co z pewnością nie było przypadkową decyzją . W ówczesnych latach panowała paranoiczna obawa teorii spiskowych , i wszelkiego rodzaju aktów sabotażu ze strony wrogów systemu komunistycznego !
Podstawowe parametry:
- Maszt o wysokości 103m , wykonany jako rurowa konstrukcja , izolowana od gruntu , zasilana u podstawy ,wg, niepotwierdzonych źródeł wykonawcą była fabryka im. Cegielskiego w Poznaniu
- Nadajnik średniofalowy pracujący początkowo na częstotliwości 188,2 m , a od 1961 r. na 219,6m o mocy początkowo 1 KW , która w niedługim czasie została zwiększona do 30 KW (tu również pojawia się sprzeczność , wg. byłych pracowników po modernizacji moc wynosiła 50-60KW) produkcji Czechosłowackiej
- Na terenie radiostacji umieszczono stację trafo SN .
- Dosył sygnału ze studia początkowo poprzez standardową linię telefoniczną , dopiero w latach 70-tych doprowadzono bezpośrednią podziemną linię kablową ze studia przy ulicy Świerkowej do radiostacji .

Obiekt ten dzielnie służył Polskiej Radiofonii do 1998r . tzn. do czasu odgórnej decyzji PR o kategorycznym zaprzestaniu emisji na falach średnich.
Przez krótki okres Solany emitowały propagandowe Białoruskie Radio Racja , i na tym zakończyło swoją historię .

W 2004r. maszt radiostacji został zdemontowany przez specjalistyczną firmę świadczącą skomplikowane usługi wysokościowe .


Maszt radiostacji w Sowlanach niemal w całej okazałości


Maszt i widoczne izolatory lin odciągowych.


Podstawa masztu


Ostatnie chwile w pionie .


Po około 50-ciu latach upadek ...


Maszt na ziemi , precyzyjnie "położony" na leśnej ścieżce na terenie RON Sowlany .






Na koniec jako ciekawostkę dodam , że podczas budowy tej wspaniałej radiostacji w latach 50-tych na miejscu odkryto ślady po dawnej osadzie słowiańskiej .
Przez dłuższy czas równolegle z pracami służb technicznych , trwały tam badania archeologiczne , które to potwierdziły .


Zdemontowana , rozgrabiona brama główna , stan obecny !

Ciekawe, czy nadajniki się zachowały...
No i po co obalono maszt?

Utrzymanie masztów w pionie jest bardzo kosztowne. Ktoś musi płacić, za przeglądy, konserwacje i bieżące naprawy a takie usługi są bardzo drogie. Poza tym własność prywatna, wolnoć Tomku w swoim domku.

Czy możecie mi wskazać na Google Maps, gdzie dokładnie stał ten maszt.
Ja szukałem, szukałem i nic nie znalazłem.
Szkoda trochę takiego masztu, można go uziemić i wkorzystać do UKF-u, BTs-u, czy nawet
przemiennika krótkofalarskiego.
A pro po zwrócie uwagę na zasilanie tego masztu !!!

-Sławek-

Tu stał
http://g.co/maps/gp92y

Wielkie Dzięki Marcinie. Widać, że stał i nadal stoi.
Szukałem go i nie wiedziałem, że jestem tak blisko, a sam ośrodek wygląda jak
kwadratowe podwórko. Ciekawe dlaczego maszt nie stał pośrodku i z tyłu Białegostoku.
Czyżby chodziło o "sianie" w stronę Białorusi ???

Pozdrawiam
-Sławek-

Może kiedyś były dwa maszty?

Maszt oczywiście był jeden ,niestety jak widać google po macoszemu trkatuje te tereny .
Prawdę mówiąc też swego czasu zastanawiałem się dlaczego wybrano tą lokalizację . Jedyne co mi przyszło do głowy , to ścisłe sąsiedztwo poligonu wojskowego .
Myślę jednak , że bardziej prawdopodobna jest wersja , którą zasłyszałem od pewnego człowieka związanego z branżą radiową z tamtych lat , który twierdził , że ta lokalizacja została wybrana z powodu bardzo dobrej konduktywności gruntu .

W ramach wiosennych porządków pozwolę sobie na małe sprostowania podstawowych informacji .
Maszt radiostacji to dzieło Mostostalu Zabrze .
Zastosowane nadajniki produkcji krajowej o mocy 2x30kW (praca równoległa na sumator =60kW)
Warto też dodać trochę informacji historycznych dotyczących powodu budowy , oraz lokalizacji .
Właściwie na chwilę obecną trudno stwierdzić czy podstawową rolą RON Sowlany była służba cywilna , czy też propagandowa . Od samego początku radiostacja wykorzystywana była jako element systemu tzw. dalekosiężnej ochrony dla antypolskiej propagandy radiowej , czyli po prostu zagłuszarka RWE .
W ciągu dnia radiostacja emitowała program radiowy , natomiast nocą po wcześniejszym przestrojeniu nadajników zagłuszano RWE .

Link z 2012r. po maszcie i budynkach nic nie pozostało . Ciekawie teren wygląda w realu . Wypasiona rezydencja , las wycięty /ktoś musiał mieć niezłe plecy/.

Przy okazji ... hydraulik który mi robił instalacje CO CWU i kanalizację okazał się synem byłego pracownika tego obiektu .
Sporo ciekawych opowieści usłyszałem , jak np. to że co roku obiekt w czasie wakacji pełnił funkcję wypoczynkową dla dzieci pracowników . Na terenie RON aż roiło się od namiotów . Nie taka więc ta komuna była straszna jak ją obecnie malują . W obecnych czasach trudno sobie wyobrazić taką sytuację .