To jest raszyński szwajcarek, a konkretnie jego panel ze schematem jego głównej części modulatora i wzmacniacza PA.


Nie potrzeba być fachowcem, żeby się z orientować, że ten nadajnik powinien "chodzić" jak żyleta.
Ma jedną podstawową zaletę. Krótką drogę sygnałową.
Modulacja siatkowa-szeregowa jest na jedynej lampie, która jest zarazem stopniem końcowym.
Lampą jest tetroda CQK 650-1 żarzona bezpośrednio całkowicie chłodzona wodą.
Sygnał nośny po przejściu przez wzmacniacz regulowany za pomocą układu DCC trafia poprzez pierwszy transformator
w.cz. na pierwszą siatkę lampy. Sygnał modulacyjny m.cz. przechodząc przez dławik filtrujący piki, trafia na drugą siatkę lampy.
Na anodzie jest już nośna zmodulowana. Z anody sygnał przez dwa filtry /górny i dolny/ oraz transformator wyjściowy
regulowany trafia do fidera antenowego.
Lampa pracuje w klasie A. Jakość winna być najlepsza /nawet od Konstantynowa/.
A jak grał i gwizdał wszyscy słyszeliśmy.
A to jest jego "serce" - lampa.


Zdaniem obsługi nie gwizdał, ja twierdzę, że jednak pogwizdywał w tle i gwizd był zmienny w takt modulacji.
Długo się zastanawiałem, skąd ten gwizd mógł się brać. Na mój nos powstawał on w lampie, pewności jednak nie mam.
Lampa może być żarzona prądem przemiennym o częstotliwości nośnej. Wystarczy nie wielka różnica w przebiegach między
katodą i siatką i wypadkowa powstanie, która też ulega modulacji.
Ponieważ różnica jest niewielka, wypadkowa ma częstotliwość akustyczną.
To jedna z hipotez.
Druga jest taka, że w lampie, na skutek jej wady fabrycznej powstawała posożytnicza pojemność
pomiędzy elektrodami lampy.
Na pewno gwizd nie pochodził z dosyłu, bo nadajnik gwizdał na samej nośnej, nawet po wyłączeniu DCC, gdzie jakość
wyjściowa modulacji znacznie się poprawiła.
Co przemawia za żarzeniem prądem przemiennym.
Po pierwsze, większa sprawność układu żarzenia, po drugie nie występowanie stałego pola magnetycznego w lampie
w obszarze katody, co może mieć wpływ na jakość modulacji.
Jaka jest faktyczna prawda, chyba się nie dowiemy.
Na koniec spuentuję.
To tak jakby mieć Mercedesa, a jeżdzić jak Trabantem.
Nadajnik nie długo pójdzie, albo do przysłowiowego "żyda", albo na złom /na żyletki Gillette/.
Szkoda, bo tak naprawdę nie rozwinął on "skrzydeł" i nie pokazał co tak naprawdę potrafi.
Ten nadajnik powinno kupić Polskie Radio i zawieść, go do swojego Solca.
Nie potrzebnie zwrócono te 198 kHz.
Być może, że możliwa byłaby współpraca obu nadajników na wspólną antenę, choćby za pomocą diplexera.
Napięcia Solca, na pewno wystarczą do tego nadajnika. Układ chłodzenia, też nie jest zbyt rozbudowany, jak w przypadku Konstantynowa.
Sławek.

Małe doprecyzowanie odnośnie tego dławika. To jest dławik m.cz.
Głównym jego zadaniem oprócz w/w jest też zbezpieczenie przed dostawaniem
się z lampy sygnału nośnego w.cz. do wzmacniacza m.cz. modulatora.
Czyli nic innego jak zawór zwrotny.
Sławek.

Czy po zakończeniu nadawania Polskiego Radia nadajnik jest konserwowany i odpalany kontrolnie?

Pewnie nie. Dlaczego? Kontrolne uruchomienie nadajnika trwało by ponad tydzień. Tyle trwa wygrzewanie i ustabilizowanie się tego nadajnika. Nie mniej jednak stoi on pewnie w miejscu gdzie mróz nie wejdzie, i znajduje się on w cały czas aktywnym centrum nadawczym, także podejrzewam że nie zostanie zaniedbany tak jak Konstantynów. Pod warunkiem że nie trafi na złom, chodź myślę że szybciej odkupi go ktoś z innego kraju. W końcu na wschodzie, czy w niektórych krajach w Afryce zakresy DSK są tak powszechne jak u nas UKF.

Z resztą co za problem odpalić na tydzień... powiedzmy w ciągu 2 lat.

I niepotrzebnie zabulić za prąd. Emitelowi nikt nie zwróci kosztów, nie mają umowy, więc brak ekonomicznego sensu. W biznesie nie ma sentymentów.

Łączna moc nadajników w Raszynie wynosi 2096kW. Więc jeśli raz na dwa czy trzy lata uruchomili by na tydzień nadajnik o mocy 600kW (a żeby nie pracował na darmo, to można go uruchamiać w przerwach konserwacyjnych Solca), to nie zrobiłoby to zbyt wielkiej różnicy, a w czasie 2 lat to praktycznie żadnej, zresztą przy tych mocach to niedokładność liczników energii jest na poziomie 172800kWh na rok. To mniej więcej tyle, ile w ciągu tygodnia pobiera szwajcarek. Więc jak widać, jest to kropla w morzu. Ale tak jak Łukasz napisał "w biznesie nie ma sentymentów". A szkoda, uważam że jest to bardzo dobry nadajnik, tylko nigdy nie pokazał co potrafi przez obsługę (źle ustawiony optimod, układ DCC). Gdyby go tak móc zawieźć do Solca, i tam uruchamiać w czasie konserwacji nadajnika tranzystorowego.
Myślę, że gdyby w Raszynie znajdowała się antena 1/2 fali, to Raszyn na tym nadajniku miał by lepsze pokrycie kraju (na fali 225kHz) niż Solec.

Owszem sens jest.
ABB SL56 to bardzo dobry nadajnik wyeksploatowany zaledwie w 30%. Stanowi więc ogromną wartość finansową dla ośrodka jak i samej firmy.
Aby ta wartość nie ulegała zbytniej degradacji musi być oczywiście konserwowany. Niestety w kapitaliźmie nie ma nic za darmo, każda konserwacja, czy też uruchomienie na sztuczne obciążenie przy braku zysków generuje straty. Jednak starty i tak są pomijalnie małe w stosunku do wartości nadajnika, a zarazem odliczane są od całościowego podatku płaconego przez ośrodek lub firmę.
Wracając jeszcze do nadajnika. SL56 jest w 99% nadajnikiem półprzewodnikowym wyposażony w jedną lampę modulator-PA.
Pod względem elektronicznym, ta właśnie lampa wymaga konserwacji /wygrzewania-formowania/ w celu zachowania właściwego poziomu próżni.
Reszta elektroniki, oprócz przeglądu nie wymaga żadnej konserwacji. Inaczej jest z cześcią mechaniczną infrastruktury nadajnika, a przedewszystkim systemem chłodzenia, w którym są pompy, wentylatory, elektrozawory, destylator etc.
Zastosowany system chłodzenia wodny, aby był całkowicie sprawny, musi być co jakiś czas sprawdzany i uruchamiany. Nie jest on jednak tak kłopotliwy
od zastosowanego waptronowego w Konstantynowie.
Z tego też co wiem ze względu na dużą sprawność nadajnika wynoszącą 80% /Solec 88%/, układ nie bierze aktrywnego udziału w ogrzewaniu budynku.

Układ DCC w SL56 był początkowo wykorzystywany w emisji, potem został wyłączony. Oczywiście może zostać załączony w każdej chwili.
ABB SL56, to wspaniały nadajnik, czasami chodzi mi taka myśl po głowie, że może go jeszcze usłyszymy a ja go jeszcze zobaczę. Wszystko zależy od sytuacji i od samego masztu, /bo jak zostanie całkowicie uziemiony (założone zostaną odciągi nie izolowane) lub położony to już będzie koniec dla tego nadajnika w Raszynie/.

Raszyn ma tą zaletę nad Solcem, że charakterystyka promineniowania anteny jest dookólna, a przez to, że ośrodek znajduje się bliżej granic wschodnich /prawie w centrum kraju/ jest lepiej odbierany u naszych wschodnich sąsiadów.
Stabilniej też na fali jonosferczynej powinien być odbierany w Europie Zachodniej.

-Sławek-

Sentymenty odłóżmy na bok, każdemu szkoda.
Słyszałem, że wciągu dwóch tygodni (na forum często pada tydzień) są wstanie uruchomić nadajnik. Nic na temat włączeń kontrolnych nie mówiono - może nie chciano mówić, ewentualnie ja nie słyszałem. Było tyle osób, często nawet dwie grupy zwiedzających, jak ktoś słyszał niech napisze.

Kierownik p. Andrzej mówił o 7 dniach potrzebnych na rozgrzanie lampy , osobiście słyszałem te słowa. Opowiadał też że podczas pierwszego uruchomienia Szwajcarzy trochę się pospieszyli , i lampa poszła do kosza . M.in. z tego powodu załączenia kontrolne nadajnika są wykluczone . Zwłaszcza że Emitel ponoć zaraz po wyłączeniu nadajnika zrezygnował z części przydziału mocy .