Witamy na oficjalnej stronie stronie poświęconej największej, europejskiej radiostacji wraz z najwyższym masztem świata w latach 1974 - 1991. Zawarte materiały mają charakter edukacyjny i popularyzatorski i są jedynymi autoryzowanymi. Kopiowanie bez wiedzy jest zabronione

Nadajnik w Motala


 

Rozdziały: | Projekt 3D radiostacji | Problem z zasilaniem | Nie etatowy pracownik | Awaria | Odbiorniki "Konstantynowa" |

| Dziennik radiostacji |

 

 

Warto odnotowac fakt istnienia innej stacji o częstotliwości 227KHz usytuowanej w Szwecji, w mieście Motala. Używała ona identycznej częstotliwości co krajowa w Konstantynowie, można przypuszczać że wieczorne interferencje odbioru Warszawy 1 w Polsce kiedy nie było jeszcze Konstantynowa, były m in spowodowane pracą nadajnika w Motala.

Stacja powstała w 1927 roku i weszła do eksploatacji w tym samym roku pracujac na częstotliwości 227 kHz. Moc początkowo wynosiła 30kW, ale wkrótce w "wyścigu mocy" zainstalowano w 1935 roku, nowy 150kW-nadajnik firmy Marconi. Na początku lat 50 Folke Standen zbudował unikalny system antenowy. Skladal sie z anten w kształcie koła i z jedną centralną anteną pośrodku. W czasach zimnej wojny, zbudowano obiekt nadawczy z grubych, betonowych ścian w formie bunkra bez okien. Olbrzymia sala nadajnika pomiescila wszystkie niezbędne urzadzenia. Centralna antena stanęła obok "bunkra". Wysokość anteny wynosila 250m dla centralnej anteny i 200m dla "anten w okręgu".

Stacja nadawcza została wyposażona w nadajniki Compagine Français - Thomson o mocy 2x300kW ze skutecznością 62%! Nadajniki wykorzystano pojedynczo lub podwójnie dla mocy wyjściowej 600kW. Kiedy jeden nadajnik jest używany, drugi jest w trybie czuwania, gotowy do podjęcia pracy jeśli coś by się stało z pierwszym nadajnikiem. W czasie apogeum zimnej wojny postanowiono pomieszczenie radiostacji wykonać jako budowla odporna na działania inwazyjne i tak powstał olbrzymi bunkier z kopułą. Wnętrze bunkra było wyłożone płytkami miedzianymi- podobnie jak klatka Faradaya. Był też zautomatyzowany agregat prądotwórczy do zasilania całości obiektu z użyciem silnika V8 diesel o mocy 1100hp.

8 maja 1962 roku Książę Bertil zainaugurował pracę radiostacji Całkowity koszt budowy wyniósł: 15.000.000 SEK (139 milionów SEK stycznia 2005). Zastanawiano się już wtedy czy warto budować nowy obiekt kiedy można było pokryciem sieci FM uzyskac ten sam zasięg w tej cenie. Jednak argumenty jakoby jest wiele osób posiadajacych stare odbiorniki na fale długie i średnie wygraly. W lipcu 1970 r. podczas burzy, piorun uderza w centralną antenę, rozpada się izolator i część bunkra. Moc zmniejsza się wtedy do 100 kW. Niestety centralna antena nigdy nie została już odbudowana.

 

Kiedy nadszedł kryzys naftowy w 1974 roku moc nadajnika zostaje zredukowana do zaledwie 250kW. Po konferencji w Genewie następuje zmiana częstotliwości nadawania na 189KHZ. Podczas lat 70-tych i wczesnych 80-tych, kiedy większość starych nadajników AM zostaje zamknięta, Motala pracuje nadal ale słuchacze jednak opuszczają zakres fal długich i średnich na rzecz bardziej komfortowego FM-u. Koszty utrzymanaia wzrosły. Rząd planuje aby w roku 1980 doszło do zamknięcia ośrodka Motala ale po masowych protestach stacja nadal pracuje.

System antenowy został przebudowany celem uzyskania lepszej kierunkowości dla Kopenhagi i Helsinek bez maximum na Oslo. Wprowadzono także nowy rodzaj, bardziej efektywnej modulacji dźwięku PWM. W wyniku zmianu rastru po konferencji w Genewie w 1979 roku, częstotliwość zmienia się na 189 kHz. To był początek końca stacji. Szwedzki Telecom podejmuje się zbadania słuchalności. Podany wynik w roku 1989 pokazuje że stacje odbiera ok. 200 słuchaczy. Dodatkowo w 1990 r. agregat poważnie defektuje. Szwedzki Telecom poprosił o dofinansowanie 3 mln SEK celem naprawy agregatu i utrzymanie eksploatacyjne pozostałym dwóch anten.

Jednak szwedzki Telecom nie znalazł przesłanek na dalsze kontynuowanie transmisji na falach długich dla około 200 słuchaczy, ostatecznie postanowiono aby 30 listopada 1991 zakończyć nadawanie z tego ośrodka. W specjalnym programie wraz z odtworzeniem hymnu narodowego, po prawie 65 latach epoka fal długich w Szwecji dobiegła końca. Dwie pozostałe anteny wysadzono w 1994 roku i w 1995 roku. Obecnie bunkier pełni rolę muzeum, jest własnością osoby prywatnej i można go zwiedzać po zarezerwowaniu terminu

 

>> powrót