Witamy na oficjalnej stronie stronie poświęconej największej, europejskiej radiostacji wraz z najwyższym masztem świata w latach 1974 - 1991. Zawarte materiały mają charakter edukacyjny i popularyzatorski i są jedynymi autoryzowanymi. Kopiowanie bez wiedzy jest zabronione

RON Leszczynka


 

Rozdziały: | maszty antenowe | schematy pola masztowego | nadajnik KRV120 |

 

 

Jedyny obiekt nadawczy położony na terenie Polski, który był przeznaczony do nadawania programów radiowych w zakresie fal krótkich. Oddany do użytku 22 lipca 1950 roku pod nazwą "Radiostacja Pokoju" choć do końca znana bardziej jako "Leszczynka", w nomenklaturze resortowej jako R21. Tworzyła ona razem z innymi radiostacjami małej mocy na wybrzeżu Polski, sieć pracującą na falach krótkich. Budynek zawierał frotową, reprezantacyjną część w postaci hollu połączonego z przestronną klatką schodową. Na parterze mieściły się pomieszczenia warsztatowe, w częsci parterowej radiostacji komory modulacyjne z transformatorami, rozdzielnice w cz, chłodnie i wentylatornie, na końcu korytarza rozdzielnia energetyczna. Na piętrze były pomieszczenia biurowe, socjalne wraz z podręczną kuchnią i główna sala nadajników z oknami po obu stronach.

W lipcu 1950 roku uruchomiony został pierwszy nadajnik krótkofalowy firmy Tesla o mocy 100 kW, pracujący na czterech częstotliwościach a emitujący program Polskiego Radia dla zagranicy. W 1951 dostawiono następne nadajniki krótkofalowe; Tesla 15kW oraz RCA 7,5kW. Kolejna rozbudowa bazy nadawczej przypada na rok 1956 kiedy dostawiono drugi nadajnik o mocy 100kW firmy Tesla. W roku 1967 nadajnik 7,5 kW zastąpiony został nowoczesnym na owe czasy nadajnikiem RKV -120 /prototyp/ firmy Tesla.

 

dziękujemy Panu Janowi Mierzwiakowi oraz AVIATORURBEX za użyczone, archiwalne zdjęcia

 

sala nadajników w starej częsci, lata 60 -te

 

 

widok współczesny

 

W latach 1968 - 1970 nastąpił dalszy rozwój i modernizacja obiektu. Powstał nowy budynek stacyjny o dwóch piętrach, w części parterowej urządzono m. in. nową rozdzielnię energetyczną która również przejęła rolę starej, urządzenia chłodni dla 4 nadajników, wentylatornie oraz komory transformatorowe z obu stron budynku przy rampie. W komorach mieściły sie trafa zasilające, trafa modulacyjne z dławikiem chłodzone w sposób grawitacyjny.

Pierwsze piętro zawierało główne elementy radiostacji. Wzdłuż korytarza znajdowaly się; biura, dyspozytornia dla nadajników wraz z obsługą komutatora anten, pokoje modulacji, pokoje techniczne oraz główna "sala operacyjna" z czterema, nowymi nadajnikami KRV120 firmy Tesla. Nowy budynek został połączony wąską częścią w której znajdowała się klatka schodowa p/poż, w miejscu styku starej części przebito drzwi łączące nowy korytarz ze starą salą nadajników. Nad tym przejściem zrobiono również przelot fiderów przenoszących moc ze starych nadajników do nowego komutatora anten znajdującego się na drugim piętrze nowej części. Fidery biegły pod sufitem nowego korytarza aby na końcu wejść poprzez otwór w podłodze na poziomie komutatora razem z czterema pozostałymi, biegnące fidery zasłonięto podwieszonym sufitem.

 

 

miejsce styku budynków z przeprowadzeniem fiderów ---------------------------------- nowa rozdzielnia

 

Drugie piętro nowej części mieściło urządzenia komutatora anten z 8 dopływów, sterowany elektrycznie z dyspozytornii. Z obu stron na ścianie zamocowane były izolatory przepustowe którymi sygnał mocy miał wyjście i zasilano nim linie fiderowe odchodzące na pola masztowe. Na tym samym piętrze znajdowała się też druga wentylatornia na tę częśc radiostacji. Wraz z oddaniem do pracy nowej części radiostacji, przebudowano także słupy linii fiderowej pod nowe wyjścia na tym piętrze.

 

nowe nadajnik KRV120 -------------------------------- kierunki anten

komutator na drugim piętrze

 

Film ukazujący jeszcze kompletne wyposażenie radiostacji - wejdz

 

widok z lotu ptaka na radiostację - widoczne z obu stron fidery w kierunku masztów

 

 

Na terenie kilkudziesięciu hektarów zlokalizowanych było około 50 systemów antenowych zasilanych liniami symetrycznymi o oporności 300ohm, podwieszonych na kilkudziesięciometrowych, drewnianych masztach. Do emisji kierunkowych wykorzystywane były anteny rombowe, ścianowe oraz opracowane specjalnie dla ośrodka anteny wzdłużone. Zasięgiem obejmowały skupiska Polonii w kierunku Europy Zachodniej, Afryki i na północ Europy.

 

Podczas wieloletniej ekspolatacji często następowały modyfikacje poszczególnych sektorów anten, związane to było z nowym obszarem nadawania wykazywanym przez Polskie Radio oraz uszkodzeń z powodu postępującego zużycia materiałowego instalacji. Wielokrotnie na skutek pracy powstały iskrzenia wokół słupów powodując lokalne ogniska pożaru ściółki leśnej które szybko zostawały ugaszone. Same anteny rozwieszone na podporach ulegały także różnym uszkodzeniom dając tym samym wadliwe charakterystyki promieniowania.

 

 

 

ostatnie zachowane maszty

 

 

Po oddaniu nowej części radiostacji, w roku 1970 zmodernizowane zostało też pole antenowe Zlikwidowano lub przeniesiono część starych systemów antenowych oraz dobudowano nowe na konstrukcjach stalowych. Po modernizacji obiekt dysponował 8 nadajnikami o mocy 100 kW, każdy współpracujący z ok. 30 systemami antenowymi w różnych kierunkach. Nadawano ok. 130 godzin w ciągu doby na różnych częstotliwościach i na różnych azymutach jednocześnie. Urządzenia obsługiwane były ręcznie. Utrzymanie tak dużej ilości urządzeń zapewnione było przez własną obsługę techniczną złożoną z wykwalifikowanych specjalistów z dziedziny radiotechniki, urządzeń antenowych oraz energetyki. Personel techniczny liczył ok. 40 pracowników zapewniając pełną obsługę oraz utrzymanie urządzeń. Osobnym personelem była ochrona całego obiektu ulokowana we własnym budynku wartowni.

 

 

 

Lata 80. i 90. to okres dalszych modernizacji zarówno budowlanych jak i technologicznych. W końcu lat 80. zlikwidowany został najstarszy nadajnik pracujący od 1950 roku. Kilkadziesiąt masztów drewnianych zastąpiono metalowymi. Zlikwidowano część zbędnych konstrukcji antenowych. Lata 90. to ograniczenia w emisji Polskiego Radia, zlikwidowano wtedy dwa nadajniki z lat 50. Początek lat 90. to okres zmian politycznych w Polsce i w świecie, który zaznaczył się również zmianą obszarów nadawania programu Radia Polonia. Systemy antenowe dostosowane zostały do obsługi nowych obszarów w tym również leżących na wschód od Polski tj Białorusi, Litwy, Ukrainy, Czechołowacji. Zasięg radiostacji ograniczono do ok. 2 tysięcy kilometrów, praktycznie do obszarów Europy. W tym okresie wykorzystywano tylko 20 systemów antenowych. W przypadku pokrycia obszaru Ukrainy planowano wykorzystać moc z trzech połączonych równolegle nadajników co dało moc 300kW. Jednak niewydolna sieć przesyłowa w cz ograniczyła ją do 200kW.

 

Po roku 2000 przypada okres dalszego ograniczania emisji i wykorzystywania obiektu. W 2003 roku zdemontowano prototypowy nadajnik NK2 z 1967, nadawano jeszcze program komercyjnego Radia Racja, na obiekcie pozostały już 4 nadajniki KRV120 oraz 20 systemów antenowych emitujących program Polskiego Radia dla zagranicy od godz. 12.30 do 24.00. Końcowy okres działalności RON zachował się w pamięci słuchaczy jako wyjątkowo "oszczędny" na poziomie modulacji oraz tradycyjnie z zakłóceniami w postaci buczenia. Przypisywano wiele powodów takiego stanu; istnienie pobliskiej linii energetycznej, nachodzenie się innej fali lecz postępujące zużycie lampowych nadajników kwalifikowało je do natychmiastowej wymiany. Jednak tak już pozostało do końca działalności RON. Planowany nowy system anten dostosowany do mocy 250kW pozostał jedynie w fazie projektu.

 

 

 

nagranie -
fragment programu
"Tu Radio Polonia"

RON Leszczynka w ciągu ponad 55-letniego okresu działalności wypełniła swą rolę w rozpowszechnianiu programów. Obok Radia Polonia, szczególnie w latach 80-tych, nadawano stąd audycje "Dla tych co na morzu" a także cotygodniowy biuletyn Polskiego Związku Krótkofalowców z mocą 10kW. Próbne emisje przeprowadzało w drugiej połowie lat 90. Radio Maryja. W wieu opracowaniach Leszczynka wymieniana jest jako ośrodek zagłuszania "wrogich stacji" na falach krótkich dla krajów ościennych. To z uwagi na specyfikę rozchodzenia się tych fal. Po 2010 r. radiostacja przestała powoli spełniać swoje zadania a jej dalsze funkcjonowanie zaczynało być zbędne, ponieważ wraz z rozwojem szerokopasmowego Internetu i telewizji cyfrowej stacje radiowe nadające na falach krótkich traciły swoich odbiorców. Utrzymanie radiostacji stało się nierentowne. Wszystkie urządzenia wyposażenia zostały zdemontowane i złomowane, dziś pomieszczenia są opustoszałe a obiekt jest przedmiotem oferty handlowej do sprzedaży.

 

 

 

 

 

 

 

 

>> powrót